Ông Đỗ Văn T bệnh gan 9life. (quận Từ Liêm, Hà Nội) những ngày gần đây đang lo sợ và lo ngại vì sắp tới, ngoài điều khoản tiền truyền hình cáp, nhà ông có xác xuất sẽ phải mua một đầu thu chuyển đổi dao động chừng 1 triệu sau khi nhà nước chuyển sang phát sóng truyền hình số mặt đất.


Người dân vẫn đang quen thuộc với việc dùng antena thu sóng truyền hình analog.

Tuy nhiên, khi đem chuyện này hiệp thương với người láng giềng của mình – ông Nguyễn Văn L., ông T. lại càng lo phiền hơn. Ông L. không đồng ý với ông T. và nói rằng, không thể có chuyện nhà mặt phố nước không phát sóng các kênh chương trình truyền hình miễn phí cho dân xem như trước đây.
Biểu trưng của số hóa truyền hình sẽ được dán vào các mẫu tivi có điển tích hợp đầu thu DVB-T2 kể từ 1/5.Giống như ông T. và ông L., nhiều người dân ở Hà Nội vẫn chưa hiểu rõ về lộ trình cũng như những lợi ích mà công cuộc số hóa truyền hình đem lại.

Ông T. cho biết, gần đây, ông nghe trên báo đài nói rằng, trong thời điểm sắp tới, nhà mặt phố nước sẽ ngừng phát sóng các kênh truyền hình theo kiểu cũ mà chuyển sang truyền hình kỹ thuật số. Người dùng nếu muốn tiếp tục xem các kênh truyền hình thì phải mua tivi mới có tích hợp đầu thu hoặc mua đầu thu rời. Tuy nhiên, nhà mặt phố ông hiện nay đang dùng truyền hình cáp và ông cũng không biết là liệu sắp tới khi chuyển đổi thì ông có cần đổi tivi hay mua đầu thu hay không.

Tuy nhiên, ông L. thì vẫn cho rằng, dù nhà mặt phố nước phát sóng theo nguyên tắc công nghệ nào thì cũng chẳng thể không cho dân xem chương trình truyền hình được. Bằng chứng là nhà mặt phố ông không dùng truyền hình cáp, chỉ dùng ăn-ten nhưng vẫn xem được các kênh truyền hình tổ quốc như bình thường.

Trên thực tế, sự mộng hồ của những người như ông T. và ông L. về lộ trình số hóa truyền hình không phải là điều khó hiểu.Theo tiến trình số hóa truyền hình mặt đất đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì từ 2011 tới nay, khu vực nhóm I (gồm 5 tỉnh thành phố Hà Nội (cũ), thành thị Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ và Hải Phòng) đã phủ sóng truyền hình số mặt đất theo chuẩn DVB-T2 mới.Tuy vậy, để người dân có thời điểm chuyển đổi, các đài truyền hình trung ương và địa phương tại các tỉnh thành thị này vẫn phát song song cả truyền hình số lẫn truyền hình hao hao (analog). Điều này có nghĩa, những hộ gia quyến như ông L. vẫn có khả năng thu được các kênh truyền hình phát bằng tín hiệu hao hao (analog) như trước đây.

Tuy nhiên, cũng theo lộ trình số hóa thì kể từ đầu năm 2016, 5 tỉnh thành phố nói trên sẽ tắt đầy đủ sóng truyền hình tương tự (analog). Tới thời điểm này, những hộ gia đình như ông L. chẳng thể tiếp tục thu các kênh truyền hình hao hao nữa. Tới lúc này, để tiếp thô tục thu và xem các kênh truyền hình, ông L. buộc phải mua tivi có tích hợp sẵn đầu thu chuẩn DVB-T2 hoặc mua đầu thu chuẩn DVB-T2 rời. Tuy nhiên, những hộ gia quyến thường dùng truyền hình trả tiền (truyền hình cáp và truyền hình vệ tinh) như ông T. sẽ không bị ảnh hưởng.Theo thông tư của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), kể từ 1/4 vừa qua, các mẫu tivi nhập khẩu hoặc sinh sản tại Việt Nam có kích cỡ trên 32 inch đều phải được điển tích hợp đầu thu theo chuẩn DVB-T2 mới để người dùng có khả năng thu các kênh truyền hình số mặt đất theo chuẩn mới. Các mẫu tivi này đều sẽ được dán dấu hợp quy, nhãn thương phẩm và biểu trưng số hóa truyền hình để người dùng có thể nhận biết. Hiện tại, có dao động gần 100 loại tivi khác nhau của các hãng sinh sản đã được tích hợp sẵn đầu thu DVB-T2.

Trong trường hợp người dân không đổi tivi có hỗ trợ chuẩn DVB-T2, thì buộc phải mua đầu thu độc lập. Tuy nhiên, hiện tại, có lẽ do công cuộc số hóa truyền hình mới chỉ bắt đầu, người dân tại các tỉnh đô thị thuộc nhóm I cũng có tỉ lệ thường dùng truyền hình trả tiền cao nên trên thị trường vẫn chưa có nhiều neo người vị cung cấp đầu thu chuẩn DVB-T2.

Theo một thành viên Ban điều khiển Đề án số hóa truyền hình, cho tới thời gian hiện tại, chưa có công ty nào giao dịch công trình đầu thu truyền hình kỹ thuật số tiêu chuẩn DVB-T2 đại trà ra thị trường Việt Nam. Những đầu thu được rao mua bán chính yếu là nhập từ Trung Quốc, chưa được chứng nhận hợp quy hoặc công bố hợp chuẩn. Vị này cũng khuyến cáo người dân không nên mua để sử dụng những loại đầu thu này.

Nhiều lợi ích

Truyền hình số mặt đất cho hình ảnh sắc nét và số lượng kênh chương trình đa dạng hơn.Theo một số chuyên gia, dù rằng trong giai đoạn chuyển giao, người dùng vẫn nên mua và thường dùng tivi có điển tích hợp đầu thu DVB-T2 hoặc đầu thu để chuyển sang xem truyền hình số mặt đất thay vì truyền hình tương tự.So với truyền hình tương tự, truyền hình số mặt đất có ưu điểm rõ rệt với số lượng kênh chương trình nhiều hơn và chất lượng hình ảnh cũng tăng lên. Chẳng hạn, hiện tại, giả dụ thường dùng tivi có điển tích hợp đầu thu DVB-T2 người dân có khả năng xem được kênh VTV3 tiêu chuẩn HD của VTV và rất nhiều kênh của VTC, AVG.

Trong tương lai, theo tiến trình số hóa, khi các nhà mặt phố cung cấp dịch vụ truyền dẫn, phát sóng truyền hình số mặt đất khu vực được thành lập và tham dự vào thị trường truyền dẫn phát sóng, người dân sẽ còn được thu xem thêm nhiều kênh truyền hình nữa. Khi đó, người dân ở một tỉnh không chỉ thu xem được kênh truyền hình của riêng tỉnh đấy mà còn có xác xuất xem được các kênh truyền hình của các tỉnh khác trong cùng khu vực. chẳng hạn, người dân ở tỉnh Nam Định có xác xuất xem được 14 kênh chương trình truyền hình địa phương của các tỉnh trong khu vực Bắc Bộ,...

Đối với Nhà nước, số hóa truyền hình mang đến ích lợi to lớn trong phát triển kinh tế tầng lớp khi giải phóng được một đoạn băng nhóm tần lớn, có giá cả cao để bắt đầu các nghiệp vụ thông tin di động đời mới, đốc thúc sự tiến bộ của ngành Công nghệ thông tin và Viễn thông 9life.

• Lê Văn